Chúng ta đang sống trong một xã hội mà dường ai cũng cần có nhu cầu nói, nhu cầu bày tỏ ý kiến của mình nhiều hơn là lắng nghe người khác. Chúng ta thích bàn thảo về những vấn đề của người khác, những chuyện vô căn cứ,… Thích phê bình, chỉ trích người khác một cách vô tội vạ khi mà chúng ta chưa biết rõ thực hư ra sao, nhưng lại từ chối, phản kháng nếu những điều đó dành cho mình. Chúng ta thích đưa ra lời khuyên nhủ mà đôi khi chưa kịp hiểu hết câu chuyện của người khác. Đôi khi người kia chưa kịp nói hết câu chuyện của họ, thì mình đã kể câu chuyện của mình rồi, mà chưa kịp lắng nghe hết những gì người kia muốn sẻ chia.

Sự lắng nghe đang mất dần trong xã hội chúng ta hôm nay, vì ai cũng có nhu cầu để nói mà chẳng có mấy ai có nhu cầu để nghe. Nếu chúng ta muốn được lắng nghe, thì trước hết mình phải biết lắng nghe người khác đã. Để có thể lắng nghe được thì mình phải bớt nói lại, thinh lặng nhiều hơn. Chúa dựng nên chúng ta có hai tai nhưng chỉ có một cái miệng mà thôi, vì thế nghe phải nhiều hơn là nói, nhưng thực tế thì cái miệng của chúng ta làm việc nhiều gấp mấy lần đôi tai.

Chắc trong chúng ta ai cũng đó đôi lần hối tiếc vì mình nói quá nhanh, quá nhiều những điều không cần thiết, để rồi khi nhận ra thì đã quá muộn và chúng ta không thể rút lại những gì mình đã nói ra. Và có lắm khi chúng ta nói như sợ người khác nói hết, chúng ta không để ý đến việc đối phương có lắng nghe mình hay không, và khi nói xong rồi mới giật mình là họ chẳng quan tâm.

Chúng ta cần chậm lại, cần nói ít lại hơn, tập im lặng nhiều hơn để có thời gian lắng nghe. Nói ít lại không có nghĩa là chúng ta nghĩ ít đi, mà là chúng ta có thời gian để suy nghĩ chín chắn hơn trước khi nói, như cổ nhân có dạy rằng “uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”, nghĩa là dành thời gian suy nghĩ cẩn thận trước khi phát ngôn. Nếu chúng ta cứ mãi huyên thuyên, chúng ta không thể lắng nghe đủ, không thể hiểu hết nhũng gì người khác nói, chúng ta không đủ thời gian để nghĩ suy cặn kẻ, lời phát ra dễ sai phạm.

Nói ít đi cũng có nghĩa là chúng ta sẽ có thời gian lắng nghe nhiều hơn, chúng ta sẽ hiểu nhiều hơn, biết đầy đủ thông tin hơn, và từ đó chúng ta có thể đưa ra những quyết định chính xác hơn, rõ ràng hơn. Người biết lắng nghe nhiều là người có chiều sâu hơn, giúp họ thông minh hơn vì họ thu tập được thông tin và kiến thức nhiều hơn trong khi lắng nghe người khác.  

Người nói ít là người ít mắc phải sai lầm, họ có thời gian bình tĩnh chọn lọc những gì nên và không nên nói ra. Khi nói lời nói của họ có giá trị, có uy tín khiến cho người nghe tin tưởng hơn. Người biết lắng nghe làm cho người khác dễ dàng cởi mở và chia sẻ hơn, vì đôi khi người ta chỉ cần người để lắng nghe họ, chứ họ không cần lời khuyên.

Vì thế mà chúng ta hãy tập cho mình có thói quen nói ít đi, phản ứng chậm lại trong lời nói, để thời gian suy nghĩ, và tập lắng nghe nhiều hơn. Trong bất kỳ cuộc nói chuyện nào, chúng ta hãy tập để cho đối phương nói hết câu chuyện của họ, hãy hiểu hết trước khi phản ứng. Cuộc sống này bận rộn, ồn ào lắm rồi, chúng ta đừng làm cho mình thêm ồn ào hơn nữa, mà hãy sống tĩnh lại, lùi lại để thấy rõ hơn, xa hơn, và sâu hơn ý Chúa muốn trong cuộc đời chúng ta.  

Tháng Ba là tháng kính Thánh Giuse – gương mẫu của sự thinh lặng, của sự lắng nghe. Trong toàn bộ Kinh Thánh Tân Ước về cuộc đời Thánh Cả, chúng ta thấy không có thánh sử nào ghi lại một lời nào của Thánh Cả. Hình ảnh Thánh Giuse trong Kinh Thánh là một người thầm lặng, Ngài thinh lặng ngay cả trong những cơn thử thách, khó khăn, Ngài thinh lặng để lắng nghe tiếng Chúa, và khi nghe thấy rồi tức thì thực hành. Trong sự thinh lặng của Ngài là cả một quá trình lắng nghe rất sâu sắc, Ngài hiểu và thực hành đúng ý Thiên Chúa muốn.

Mỗi người chúng ta cùng nhìn ngắm gương Thánh Cả để học nơi Ngài sự lắng nghe trong thinh lặng. Xin Ngài dạy chúng ta biết nói ít lại để chúng ta có thể lắng nghe người khác, lắng nghe những nhu cầu, những đói khát, thiếu thốn, khổ đau của họ. Xin Ngài hướng dẫn chúng ta biết tiết chế miệng lưỡi để tránh làm tổn thương người khác, tránh phạm sai lầm, giúp chúng ta biết thinh lặng để hiểu, để yêu mến tha nhân hơn. Trong mọi hoàn cảnh cuộc sống, như Thánh Cả Giuse chúng ta hãy luôn thinh lặng tìm kiếm và lắng nghe tiếng Chúa hơn là phàn nàn, kêu ca.   

Sr Mây Trắng - Nữ Tu Chúa Quan Phòng Cần Thơ