Lời mời gọi của Thiên Chúa đến với chúng ta với tư cách là một dân tộc, một cộng đoàn. Ngoài việc phụng tự, cầu nguyện thì đời sống cộng đoàn được diễn tả qua lời đáp trả chân thành với Giao Ước đó: “Hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em.” (Ga 15, 12). Điều này mời gọi mỗi thành viên trong cộng đoàn diễn tả trong thái độ cử xử với nhau như thế nào, sao cho thích hợp. Vì là một cộng đoàn, nên có những nguyên tắc được vạch ra, đó là những biểu hiện của chúng ta đối với Thiên Chúa và đối với nhau. Chúng ta có thể ứng dụng nguyên tắc của thánh Phao-lô, nói với dân thành Corintho, về những buổi họp của họ: “Hãy làm mọi sự cách trang nghiêm và có trật tự.” (1Cr 14, 10).

Với lý do trên đây, chúng ta xét đến sự cần thiết và bản chất của những nguyên tắc trong một cộng đoàn. Những nguyên tắc là những điều đã được qui định và được cộng đoàn chấp thuận được viết thành văn, được nói và được mọi người chấp thuận. Nhờ những nguyên tắc này, chúng ta mới lựa chọn đời sống chung, và giúp gặt hái được những hoa trái của đời sống tâm linh và huynh đệ (tỉ muội). Những nguyên tắc này có thể là những qui định, lịch sinh hoạt...đã được cộng đoàn thống nhất.

1.Sự cần thiết:

     Vài nguyên tắc rõ ràng sẽ giúp cho cộng đoàn thoải mái hơn, vì nhờ đó họ có khả năng đoán biết trước cách hợp lý những vấn đề, để không cần đưa ra những quyết định mới mỗi ngày. Vế sau của của vấn đề này là nguyên nhân gây ra sự căng thẳng và sự lộn xộn liên chủ thể. Ví dụ như chúng ta cần có quyết định thống nhất với nhau giờ cử hành phụng vụ; hay, ấn định thời gian và tính chất của các buổi hội họp cộng đoàn, sẽ tránh đi nhiều phiền phức không đáng có. Và cả trong các sứ vụ cũng cần có những nguyên tắc được hướng dẫn cuộc sống trong trật tự.

2. Bậc thang giá trị:

Trước khi xác định rõ nguyên tắc, điều cần thiết là xác định bậc thang giá trị. Không có yếu tố này sẽ dẫn đến tình trạng lộn xộn trong chính cơ cấu chúng ta thiết lập để bảo tồn trật tự. Chúng ta hãy nhìn vào bậc thang giá trị của cộng đoàn Ki-tô hữu tiên khởi sắp xếp: “Họ chuyên cần nghe các tông đồ giảng dạy, hiệp thông với nhau, tham dự lễ bẻ bánh và cầu nguyện.” (Cv 2, 42). Và “chúng tôi không thể bỏ việc rao giảng Lời Chúa để lo việc ăn uống.” (Cv 6, 2). Qua trình thuật này, chúng ta thấy các thự tự: đức tin, sự quan tâm lẫn nhau, tham dự lễ bẻ bánh, cầu nguyện, trao ban Lời Chúa và sau cùng là công việc xã hội. Chúng ta cũng hết sức cẩn trọng xem xét kỹ  các bậc thang giá trị được thể hiện trong các nguyên tắc chúng ta vạch ra.

3. Đối với mỗi người:

Mỗi thành viên cần nhớ những mục đích trong tất cả các nguyên tắc. Bởi nhờ đó, tình yêu và niềm tin vào Nước Trời mới có thể phát triển trong tâm hồn những người sống trong cũng như ngoài cộng đoàn. “Mỗi ngươi trong chúng ta nên nghĩ về kẻ khác và giúp đỡ họ trở thành những Ki-tô hữu vững mạnh hơn.”(Rm 15, 2)

Gợi ý vài hành động được xem là rất hữu ích như là: dành thời gian để giúp đỡ thành viên khác, tôn trọng cuộc sống riêng tư, hoặc chăm sóc khi có anh chị bệnh tật...Tính chất quan trọng của các công việc này, có thể đòi hỏi mỗi người nhìn vào nguyên tắc chung để đừng có ai bị bỏ rơi, do quá quan tâm đến các việc tông đồ ngoài cộng đoàn. Bất cứ công việc nào làm suy giảm việc xây dựng cộng đoàn, cần được xem xét lại trong tâm tình khiêm tốn cầu nguyện.

4. Được khám phá:

Những nguyên tắc không là ngẫu nhiên hay bị áp đặt từ bên ngoài. Những nguyên tắc này phải được cộng đoàn hiện tại khám phá, thiết lập và gìn giữ những gì thuộc về truyền thống. Dẫu vậy, các nguyên tắc chỉ được thực hiện cách khôn ngoan, sau khi tìm kiếm sự khôn ngoan từ Thiên Chúa. “Xin Thiên Chúa cho anh em am tường thánh ý Người nhờ tất cả sự khôn ngoan và hiểu biết Thần Khí ban cho. Như vậy anh em sẽ sống được như Chúa đòi hỏi, và làm đẹp lòng Người về mọi phương diện.”(Cl 1, 9.10). Nếu không có sự khôn ngoan của Thần Khí thì, các nguyên tắc chúng ta xây dựng chỉ là: “Những giới luật và giáo huấn của người phàm.” (Cl 2, 22).

5. Tính cách linh động:

Tất cả những nguyên tắc dù được viết ra, thì cũng lưu ý đến việc giải thích một cách linh hoạt của những con người tự do và có trách nhiệm. Bởi thực tế sẽ có những thành viên trong cộng đoàn lạm dụng, giải thích cách cứng ngắt các nguyên tắc, khiến những người có tinh thần trách nhiệm không thể trưởng thành được nhờ những quyết định cá nhân. Sách Công vụ cung cấp cho ta sự phân định khôn ngoan Thiên Chúa, nhằm thích ứng các nguyên tắc cách đa dạng: “Thánh Thần và chúng tôi quyết định không đặt lên vai anh em một gánh nặng nào khác ngoài những điều cần thiết này.”(Cv 15, 28).

Nên nhớ mỗi người hoàn toàn khác biệt và không ngừng lớn lên, vì thế nếu không quá sức chịu đựng thì, việc đưa ra những nguyên tắc thật chi tiết và thiếu linh hoạt là điều thiếu khôn ngoan, ngay cả những nguyên tắc này diễn tả giá trị ưu việt.

6. Có thể thay đổi:

Cần lưu ý là không thể nào có thể thiết lập những nguyên tắc có tính vĩnh viễn cả. Dù những giá trị Ki-tô giáo không thay đổi, thì con người và hoàn cảnh luôn thay đổi. Do đó không có một hình thức hiện hữu của cộng đoàn Ki-tô hữu nào mang tính hoàn hảo và trường tồn. Đây chính là lý do để mỗi cộng đoàn nên học biết cách chấp nhận rằng, bất kỳ một nguyên tắc nào, nếu thấy nó không còn hữu ích cho cộng đoàn để sống và diễn tả đời sống đức tin, đời sống bác ái và các hoạt động tông đồ khác; thì, đến lúc nào đó nó phải được loại bỏ. Dĩ nhiên trước khi loại bỏ, nó đã được chứng thực rằng không còn thích hợp cho những mục đích mà nguyên tắc đã đề ra. Và bất kỳ sự thay đổi nào cũng nên thực hiện như cộng đoàn Ki-tô tiên khởi đã quyết định: “Tất cả đều đồng tâm nhất trí.” (Cv 5, 12).

7. Những nguyên tắc cho việc giao tiếp:

Sau những cuộc gặp gỡ cá nhân tốt đẹp trong niềm tin và yêu thương, thì môt vài nguyên tắc cho việc thông tin, sẽ rất cần thiết để có được cuộc sống hài hòa và làm việc chung với nhau. Nghĩa là mỗi thành viên phải biết được những điều gì sẽ xảy ra trong các vấn đề liên quan đến cộng đoàn, như: kế hoạch được thay đổi,, công việc tông đồ của mỗi người, tình trạng tài chánh cộng đoàn, thông tin từ cấp cao hơn hay của Giáo Hội, và những gì thuộc mối quan tâm đối với các thành viên. Tuy nhiên, sự bí mật riêng tư của cá nhân luôn luôn được tôn trọng, những vấn đề đó được xem là quyền bất khả xâm phạm. Nếu có sự phỏng đoán, tin vịt, lời đồn đại, hay những thông tin phát xuất từ bên ngoài cộng đoàn, thì tất cả cho thấy việc thông tin trong cộng đoàn đó còn thiếu sót.

Nguyên tắc lý tưởng cho việc thông tin là trong buổi họp cộng đoàn, khi các thành viên đều tham gia ý kiến trong quá trình đi đến quyết định, và người phụ trách cộng đoàn đưa ra quyết định cuối cùng và thông báo điều đó. Những người đảm nhận các trách vụ khác nhau trong cộng đoàn cũng có thể thông báo quyết định của họ tại buổi họp. Tốt nhất là dùng một bảng thông báo, để thông tin cho tất cả các thành viên biết về những thay đổi về một thông lệ nào đó của cộng đoàn, hay sự vắng mặt của một thành viên.

Vài gợi ý:

1/ Trong đời sống của bạn, điều gì được ưu tiên nhất? Những giá trị quan trọng nhất trong đời bạn là gì ?

2/ Bạn có nghĩ mình đang được đối xử như một người tự do, và một người trưởng thành có trách nhiệm trong cộng đoàn không?

Lm.Paul