Nếu nói cuộc đời của mỗi người là một hành trình thì, qua mỗi chặng hành trình đều ghi dấu những bước chân của người lữ hành. Trong đời tu cũng thế, người ta hay nói ơn gọi là bước theo chân Đức Giê-su Ki-tô. Có một bài hát nào đó đã diễn tả về một người bước đi trên cát, nhìn lại vết chân đã đi qua ngỡ đó là của mình, nhưng thực ra đó chính là của Chúa. Quả thực như vậy. Vì đời tu là vâng theo mệnh lệnh của Chúa Giê-su là: “Hãy theo Thầy !”. Nếu như tôi không bước đi theo mệnh lệnh này là tôi đã đi sai đường. Nếu như tôi cho rằng mình có khả năng để tự lập hoàn toàn bằng đôi chân mình mà, không cần ân sủng Chúa và không cần sự trợ giúp của bất kỳ ai, đó chỉ là ảo tưởng và đầy tự mãn kiêu căng. Chủ đề Năm Thánh của Giáo Hội hiện nay là: Bước đi trong hy vọng. Phải chăng đây cũng là một lời mời gọi để quý soeurs mừng kỷ niệm khấn Dòng, nhìn lại những chặng đường đã qua trong đời mình, có phải là những bước đi trong hy vọng hay không? Và hy vọng đó là gì đối với mình?

Nhìn vào thiệp mời dự lễ khấn lần đầu và mừng kỷ niệm của quý Sơ mừng: 25 – 50 – 60 – 70 năm khấn Dòng, của chị em Chúa Quan Phòng tôi thấy cả một chuỗi dài lịch sử. Có lịch sử mới bắt đầu được viết lên, có lịch sử đang ở đỉnh cao, có lịch sử của bóng chiều cuộc đời mình. Chắc chắn dịp mừng lễ này nơi mỗi chị em, nơi các ngoại đều dừng lại để nhìn những bước chân đã qua của đời mình, trong hành trình theo Chúa. Mỗi bước chân đi qua không đơn thuần là bước chân của sự đáp trả bằng ý chí và tự do của bản thân; nhưng còn là, một sự huyền nhiệm của tình yêu quan phòng mà Chúa đã gìn giữ. Vì vậy đây là khoảnh khắc để mỗi người nhìn lại quá khứ với tâm tình tri ân; và hướng về tương lai với tâm tình khiêm tốn phó thác.

Với năm chị em khấn lần đầu, thì đây cũng là thời điểm khởi đầu để chính thức viết lên trang sử đời tu của mình. Những tháng năm tìm hiểu, nhất là thời gian nhà tập là thời gian để quan sát, lắng nghe và cuối cùng là chọn lựa hành trình thực sự cho đời mình. Thay đổi từ tà áo dài trắng tinh khiết của tập sinh, để chuyển màu xanh sậm trở nên một tu sĩ thực thụ. Chị em sẽ tập dần bước đi trên đôi chân của mình, tập đón nhận trách nhiệm và còn nhiều điều khác chờ đợi, để qua đó giúp chị em mỗi ngày lớn lên trong tư cách là một tu sĩ. Chị em không bước đi trong đơn độc, mà là có chị em cùng đồng hành với mình. Nghĩa là từ nay, chị em học chấp nhận chết đi cho bản thân, để tận hiến cuộc đời cho Chúa qua việc phục vụ tha nhân. Chị em bước đi không phải chỉ nuôi hy vọng là vài năm sau sẽ khấn trọn đời. Đó chỉ là niềm hy vọng nhỏ và ngắn hạn để nối kết với rất nhiều hy vọng khác trong đời mình, hướng về một Hy Vọng vĩ đại hơn, có tính chung cục của cuộc đời mình.

Ngày khấn lần đầu tôi nghĩ chị em sẽ rất vui, vì trải qua một thời gian huấn luyện khá dài đối với một người trẻ, nay ước mơ đã thành hiện thực. Chị em hãy đón nhận niềm vui và hạnh phúc hiện tại, để có động lực tiếp tục dệt nên ước mơ khác cho đời mình trong tương lai. Có lẽ thời gian huấn luyện khởi đầu đã cho chị em trải nghiệm và kinh nghiệm khi đối diện với thử thách. Đây là điều tốt cho chị em, vì tương lai sẽ còn rất nhiều khó khăn đang chờ đợi, thì khó khăn của quá khứ sẽ giúp chị em trưởng thành hơn trong tương lai. Chị em cũng nên nhớ rằng, hôm nay chỉ là khấn lần đầu. Nghĩa là chị em vẫn còn trong thời gian huấn luyện khởi đầu, dù nay đã là tu sĩ thực thụ. Nhưng dẫu cho tương lai sắp tới có thế nào thì, chị em luôn nhắn nhủ với lòng mình là: lời xin vâng hôm nay là một lần cho suốt đời. Bởi rồi đây chị em sẽ gặp không ít khó khăn, thách đố lắm khi làm cho chị em chao đảo và muốn buông xuôi. Vì vậy hãy nuôi dưỡng mãi trong tâm trí sự xác quyết mạnh mẽ của lời xin vâng lần đầu khi tuyên khấn.

Thêm một điểm nữa chị em nên nhớ, hành trình đời mình là bước theo Chúa Ki-tô. Chúa Giê-su đã nói rõ với chị em: “Thầy là đường, là sự thật và là sự sống.”. Con đường Chúa Giê-su là đường tình yêu. Nhưng đường tình yêu của Chúa Giê-su dệt nên bằng mầu nhiệm tự hủy, bằng con đường cheo leo vác thập giá bước lên đồi Canve, rồi cuối cùng với thân xác bị chết nhục nhã trên thập giá và vùi trong nấm mồ. Đó cũng sẽ là những bước chân mà chị em sẽ bước đi trong hành trình của mình. Chúa Giê-su không trình bày cho chị em một lộ trình hứa hẹn đầy màu hồng tươi thắm. Thập giá là sự thật mà Chúa muốn mời gọi chị em tự do bước theo. Thập giá là con đường chị em bước theo để dệt hy vọng sự sống cho đời mình. Chính sự sống, ơn cứu độ mới là niềm hy vọng đích thực của hành trình mà chị em cần hướng tới. Tuy nhiên hôm nay chị em hãy cứ vui, vì đây là ngày trọng đại mang dấu ấn lịch sử đời tu của chị em. Không những thế, chị em tập sao cho có được khả năng sống vui mỗi ngày. Vì niềm hy vọng chị em mang trong mình sẽ không có chỗ cho sự dung hòa của đau buồn. Hay nói cách khác có vẻ mâu thuẫn, đau buồn là môi trường cho hy vọng phát triển

Bây giờ tôi muốn chia sẻ cùng với các chị em mừng hai mươi lăm năm khấn Dòng. Mừng 25 năm khấn, có lẽ chị em cũng đã bước sang cái tuổi đời 50. Cái tuổi mà Á đông chúng ta quan niệm là “Ngũ thập tri thiên mệnh.”, tuổi chín chắn để suy đoán để ngẫm mệnh trời. Với tuổi này, các soeurs đã tích lũy nhiều khinh nghiệm và sự khôn ngoan cả tuổi đời lẫn tuổi tu. Có thể nói đây là tuổi đỉnh cao của một đời người, vì biết minh định mọi vấn đề cách cân bằng giữa lý trí và cảm xúc. Trong thế giới đương đại mau thay đổi, các giá trị đều được xét lại, mọi cam kết mang tính bền vững dường như khó chấp nhận thì, việc sống trung tín 25 năm với đời tu thì đây cũng là điều đáng trân trọng. Vậy quý soeurs hãy vui mừng và hạnh phúc vì sự trung tín của mình.

Các Sơ mừng 25 năm khấn Dòng là vào cái tuổi của con người cẩn trọng trong mọi việc. Các Sơ không còn nhìn đời tu với con mắt đầy lý tưởng nhưng lại thiếu thực tế của thời tuổi trẻ. Nghĩa là không còn tràn đầy năng lượng nhiệt huyết nhưng thiếu suy xét và bồng bột của thời thanh xuân. Nhìn lại 25 năm qua, có lẽ các Sơ thấy rõ điều này trong các chặng hành trình của mình. Nhìn qua năm em khấn lần đầu hôm nay, các Sơ nhớ lại cái thuở ấy 25 năm trước, tâm trạng mình cũng gần như các em hôm nay vậy. Rồi sau khi khấn, được tiếp tục huấn luyện, hay lãnh nhận trách vụ nào đó cho đến lúc khấn trọn đời; các Sơ cũng trải qua không ít những kỷ niệm vui buồn, thất bại hay thành công, được chị em quý mến hay khó chịu...Mỗi gian đoạn, mỗi chặng hành trình đều mang theo những kỷ niệm của nó và làm nên cuộc đời của quý Sơ hôm nay. Đồng thời đó cũng là điểm dừng để chuẩn bị cho một hành trình sắp tới.

Mừng 25 năm như cột mốc đánh dấu mình đang ở vào thời điểm đỉnh cao của đời người. Có lẽ các Sơ cũng đang đảm nhận những trách vụ nào đó trong Tỉnh Dòng. Nhìn vào thế hệ các mẹ, các ngoại mừng 50 – 60 – 70 năm, các Sơ sẽ hướng về một tương lai gần như đang chờ đợi các Sơ. Nhìn vào các em khấn lần đầu, các Sơ sẽ thấy trách nhiệm đang chờ mình hoàn thành, rồi mai này sẽ trao lại cho thế hệ kế tiếp. Dòng chảy cuộc đời luôn là thế, không ai có khả năng để bám víu lấy mãi khoảnh khắc huy hoàng của đời mình cả. Hiện thời là giai đoạn đẹp trong hành trình đời tu của các Sơ. Bởi các Sơ đã có nhiều kinh nghiệm và khôn ngoan được tích lũy từ chặng đường 25 năm qua. Các Sơ đã học được từ các mẹ, các ngoại để dần hình thành nên con người của quý soeurs hôm nay. Các Sơ đã lớn lên dần từ những yếu đuối, từ những bộp chộp của tuổi trẻ, từ những nghi kỵ hiểu lầm, từ những thất bại cay đắng, từ những thành công, cả từ những ảo tưởng về bản thân... và còn nhiều điều khác trong quá khứ đã giúp các Sơ  can đảm để đứng vững và lớn lên.

Xét theo lẽ thường thì tương lai của các Sơ vẫn còn dài, hành trình vẫn còn chờ đợi các Sơ tiến bước. Nhưng bước tiến của ngày mai sẽ không còn là những bước chân vồn vả của một thời tuổi trẻ. Các Sơ sẽ bước đi bằng những bước chân khoan thai đầy cẩn trọng, của một người từng trải qua nhiều cheo leo va vấp. Các Sơ  cũng sẽ tập biết buông bỏ những thứ hành trang gây nhiều vướng bận làm cản trở hành trình. Các Sơ  chỉ mong giữ lại trong hành trang của mình một trái tim rộng mở cho Thiên Chúa và cho tha nhân. Bởi cuối cùng chỉ có mỗi trái tim nồng ấm biết yêu thương mới đưa đến chân trời hy vọng của niềm vui cứu độ. Phải chăng điều này sẽ là một thách đố mới cho chặng hành trình sắp đến của quý soeurs ? “Tri thiên mệnh” không phải đó là bến bờ cho một đời người tìm kiếm, là niềm hy vọng chung cục sao?

Cuối cùng con xin chia sẻ cảm nghĩ của mình về các mẹ và các Ngoại đáng kính. Con chỉ mới 35 năm khấn Dòng, nên chưa có kinh nghiệm về các chặng đường này. Nhưng hiện tại con đau bệnh và đang an dưỡng, nên điều này cũng cho con đôi chút cảm nghiệm của tuổi xế chiều. Với chuỗi hành trình dài của các mẹ và các ngoại đã đi, được minh chứng sống động bằng thời gian của năm khấn Dòng. Không rõ quá khứ đó như thế nào, chỉ tính đến thời gian khấn cũng đủ trân trọng và khâm phục lắm rồi. Con nghĩ với thời gian khấn Dòng dài như thế, các mẹ – các ngoại đủ tư cách để viết lên những trang sử cá nhân đời mình với niềm tự hào. Con chân thành chúc mừng và rất ngưỡng mộ đến các ngoại.

Con đã nói là, vì  mình chưa bước vài cái tuổi ‘cổ lai hy’, nên chưa thấu hiểu nỗi niềm thực sự của các ngoại được. Tuy nhiên khi nhìn lại bản thân đau yếu bệnh tật hiện tại, rồi nhìn ngắm các ngoại ngồi trên xe lăn khi tham dự thánh lễ, con thấy có chút gì đó của sự đồng cảm, đó là sự bất lực của thân thể do tuổi tác. Có lẽ trong thâm sâu các ngoại cũng có chút gì đó ngấm ngầm phản kháng lại sự bất lực này. Tại sao tôi lại như thế này ? Những năm trước đây, tôi vẫn còn mạnh khỏe, tôi vẫn còn hoạt động năng nổ, bước chân tôi vẫn còn vững chải, giọng nói tôi vẫn còn vang mạnh, uy tín của tôi được chị em tôn trọng..., sao bây giờ tôi lại như thế này ? Biết bao nhiêu lời tự chất vấn, như muốn phủ nhận cái thực tế của một thân thể đã dần suy tàn theo qui luật tự nhiên. Nhưng nếu có âm thầm phản kháng thực sự đi nữa, con nghĩ các ngoại vẫn nuôi dưỡng trong thâm sâu tâm hồn mình một niềm tin vững mạnh và hy vọng lớn lao nơi Thiên Chúa. Đối diện với sự bất lực do thân xác suy yếu, các ngoại càng thấy sự mỏng manh, và càng phó thác đời mình cho Chúa nhiều hơn. Bằng chứng là hiện tại các ngoại đang mừng kỷ niệm sự trung tín của mình dành cho Chúa và dành cho chị em.

Và rồi trong những giây phút hồi tưởng, các ngoại sẽ nhớ lại một thời trong dĩ vãng, một quá khứ huy hoàng đã qua. Quả thật như nhiều người hay nói: người trẻ hướng về tương lai, còn người già sống trong quá khứ. Bởi tương lai là điều gì đó mờ mịt với sắc màu ảm đạm của héo úa phai tàn. Một qui luật đào thải tự nhiên quá ư khắc nghiệt đối với thân phận của con người. “Chúa đã sinh ra con và cho con làm người”. Làm người là sự hiện hữu thuộc về thế giới vật chất và khả giác này. Một sự thuộc về quá lâu dần trở nên lệ thuộc, để rồi hiện hữu này chỉ chấp nhận sự tồn tại trong thực tế của thế giới vật chất. Nghĩa là chúng ta chỉ có thể cảm nghiệm được niềm vui và hạnh phúc từ những gì do thế giới - vũ trụ vật chất này mang lại thôi. Ngay cả những niềm vui thuộc tinh thần hay lý trí thì, nó cũng được chuyển hóa qua cảm giác vật chất. Trong khi đó bằng niềm tin, chúng ta tin vào hạnh phúc viên mãn là có thực. Nhưng khốn nỗi, nó lại quá siêu việt vượt ra khỏi khả năng nắm bắt của con người chúng ta. Vì vậy việc loại bỏ sự lệ thuộc vào thế giới vật chất là điều rất khó chấp nhận theo lẽ tự nhiên. Đây chính là lằn ranh của sự dằn co giữa niềm tin phó thác trước sự thật. Như sự thực vẫn mãi là sự thực, cho dẫu ta không muốn thì nó vẫn xảy ra.

Con xin lỗi các ngoại, vì mừng kỷ niệm khấn Dòng là niềm vui, con lại chia sẻ những tâm trạng có lẽ không được hợp với bầu khí này. Thực ra khi chia sẻ vấn đề của tuổi già sức yếu ở đây, con muốn nói đến niềm tin và hy vọng. Con nghĩ với tuổi đời của các ngoại, có lẽ đã từng trải qua không biết bao nhiêu biến cố vui buồn, biết bao nhiêu là thành công và thất bại, biết bao nhiêu là thất vọng và hy vọng đan xen nhau...Và trong thời điểm hiện tại cho thấy niềm tin và hy vọng trong lòng các ngoại vẫn mạnh mẽ, nó đã được chứng thực bằng với lòng trung tín của mình. Vì vậy phải chăng hôm nay khi đối diện với một thân xác đau yếu bệnh tật thì, qua đó cho thấy sức mạnh nội tại của niềm tin được tỏ lộ cách mạnh mẽ như thế nào. Niềm tin đó giúp các ngoại nắm bắt hy vọng của tương lai để đưa về với thực tại. Và trong thực tại của hy vọng mà các ngoại có thể đang cảm nghiệm thì, đó không phải là hạnh phúc đích thực mà các ngoại đã dành cả cuộc đời mình để lên đường tìm kiếm hay sao ?

“Chúa đã sinh ra con và cho con làm người.”. Trong lời bài ca “Một cõi đi về”, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có viết: “Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi. Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt. Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt. Rọi xuống trăm năm một cõi đi về.”. “Chúa đã sinh ra con...”, như vậy con từ Chúa mà ra; và rồi một ngày nào đó con trở về bên Chúa, là cội nguồn của con, là bến bờ hy vọng của đời con. Một đời các ngoại đã trải qua biết bao cung đường trần gian. Trong đó có lúc các ngoại cũng cảm thấy dường như mình đang “đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt.”; có lúc các ngoại cảm thấy cuộc đời mình như đang mang “trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt.”. Giờ đây ở tuổi xế chiều, các ngoại cảm nhận được rằng thời điểm để “rọi xuống trăm năm một cõi đi về.”. Nói như thánh Augustin là: linh hồn con luôn khao khát Chúa, và chỉ có thể được an nghỉ cách bình an trong Chúa. Được ở trong Chúa đó chính là niềm hy vọng đích thực, đó là bến bờ của đời người ước mong cập bến chung cục. Mang lấy niềm tin và hy vọng đích thực này, con nghĩ dịp mừng kỷ niệm ngày khấn sẽ là một ngày tuyệt vời trong đời của các ngoại.

Những bước chân chập chững của các nữ tu khấn lần đầu; những bước chân vững chải của quý Sơ 25 năm, những bước chân chầm chậm của các mẹ - các ngoại lớn tuổi 50 – 60 – 70 năm, như đang dệt nên bản trường ca hùng tráng cho một đời tận hiến. Bản trường ca như diễn tả sự trung tín thuỷ chung trước một thế giới mau đổi thay. Bản trường ca như gửi đến một thế giới xem hưởng thụ như là hạnh phúc; thì ngược lại, buông bỏ mới thật sự mang cho cuộc sống con người an bình và hạnh phúc đich thật. Bản trường ca như tấu lên điệu khúc tha thứ và biết đón nhận những khác biệt của nhau, trong một thế giới chao đảo bởi hận thù chiến tranh. Tóm lại, bản trường ca được hợp tấu bởi nhiều thế hệ của đời tận hiến, đang nói với chúng ta như Chúa Giê-su đã nói: “Họ không thuộc về thế gian này.”, mà là công dân Nước Trời mai hậu. Chúc các ngoại, quý soeurs ngày mừng khấn đón nhận niềm vui và hạnh phúc đích thực, để qua đó làm lan tỏa sức mạnh của niềm tin và hy vọng cho anh chị em mình. Chúc quý Sơ bắt đầu và lại bắt đầu viết tiếp nên chương mới cho chặng hành trình đời mình bằng tất cả niềm tin và hy vọng.

PAUL