Gioan Martinô MOYE sinh ngày 27.01.1730 tại Cutting vùng Moselle (Pháp). Sau ngày thụ phong linh mục 09.03.1754 tại nhà thờ chánh tòa Metz, cha lần lượt làm cha phó trong nhiều họ đạo của Giáo phận. Được Đức Kitô chiếm đoạt, Cha Gioan Martinô MOYE, thừa sai tông đồ đã sống trọn một đời đam mê tìm ving quang Thiên Chúa. Cảnh khốn cùng, sự thiếu giáo dục và sự dốt nát về tôn giáo của người dân nghèo ở thôn quê, đặc biệt là nỗi khốn khổ của giới trẻ bị bỏ rơi đã không ngừng thúc bách cha. Cha liền hình thành dự án gởi các thiếu nữ đến bất cứ nơi nào xin họ đến, mà không có vốn liếng nào khác ngoài Chúa Quan Phòng, với xác tín rằng Ngài không bao giờ bỏ rơi những ai tin cậy, phó mặc cho Ngài. Những thiếu nữ này sẽ sống giữa dân chúng để dạy dỗ họ, chăm sóc những người ốm đau và giúp đỡ những ai đang thiếu thốn.

Người đầu tiên mà cha Gioan Martinô MOYE tìm đến vào năm 1754 là cô Marguerite LECOMTE, một nữ công nhân. Cô thiếu nữ 17 tuổi này đang làm giám thị tám khung dệt, dùng giờ nghỉ trưa để dạy đọc cho một người bạn đồng nghiệp trẻ hơn mình. Cha nhận thấy chi tiết nhỏ này trong đời sống của Marguerite là dấu chỉ của Chúa Quan Phòng. Thế là ngày 14.01.1762, cha gởi Marguerite ra đi giữa cái lạnh buốt của mùa đông, không một của cải vật chất nào khác ngoài một túi vải nhỏ đựng đủ thức ăn cho ngày hôm đó. Không tìm đâu được nơi nương tựa, cô Marguerite LECOMTE đã khai mạc ngôi trường đầu tiên trong một chuồng lợn bỏ hoang tại làng Saint-Hubert, thôn Vigy, gần thành Metz. Chính tại nơi đây và ngày hôm đó Hội Dòng Chúa Quan Phòng đã được khai sinh.

 Linh đạo – Đặc sủng của Hội dòng

 Gioan Martinô MOYE xây dựng Hội dòng trên bốn nhân đức căn bản được xem như là hành động của Chúa, sự mạnh mẽ, sức mạnh siêu nhiên của Chúa Thánh Thần hoạt động trong con tim của mỗi người và trong thế giới.“Phó thác cho Chúa Quan Phòng, đơn sơ, nghèo khó, thương yêu” là bốn hình thức của sự tự do hoạt động của Chúa Thánh Thần.

 Trong quyển Hướng Dẫn cho các nữ tu Chúa Quan Phòng, - được xem như một tài liệu phản ảnh đầy đủ tinh thần và đặc sủng của cha Gioan Martinô MOYE, một bản tóm lượt gồm tất cả các thư từ, các lời giáo huấn, lịch trình và dự án thành lập Dòng và một số việc thực hành đạo đức –, Cha nói :

“ Những nhân đức chính mà các con phải thực hành là : phó thác cho Chúa Quan Phòng, đơn sơ, nghèo khó, thương yêu. Đó là những nhân đức nền tảng của Dòng các con.”

( Hướng dẫn tr. 72)

“Đơn sơ là một nhân đức khiến chúng ta đi tới Thiên Chúa một cách thành thật, không quanh co, với một ý ngay thẳng, không nhằm điều gì khác ngoài việc làm đẹp lòng Chúa” (Hướng Dẫn 86).

“Hãy yêu mến sự nghèo khó của Chúa Cứu Thế ; hãy tôn vinh sự nghèo khó ấy bằng cách bắt chước Ngài. Các con sẽ không để lòng quyến luyến gì hết.” (Hướng Dẫn 82-83)

“Hãy tin cậy phó mặc mình cho Chúa Quan Phòng, mà tin cậy trọn vẹn và không giới hạn, thì hãy tin chắc rằng các con sẽ không phải thiếu Ngài ; Ngài sẽ cung cấp dư dật cho những nhu cầu của các con, và các con sẽ còn có nhiều hơn là cần thiết.”(Hướng Dẫn 74)

“Chỉ có đức thương yêu sẽ khiến các con hành động trong mọi sự và ở khắp nơi. Các con sẽ hiến dâng đời sống của mình, sức lực, tài năng, sức khỏe của mình và toàn thân mình để đem lại vinh quang cho Thiên Chúa và ơn cứu rỗi cho các linh hồn.” (Hướng Dẫn 91)

“ Đó là bốn nhân đức của nếp sống các con. Đó là bốn cột trụ chống đỡ tòa nhà Dòng các con. Bao lâu các con còn thực hành các nhân đức ấy, các con sẽ tồn tại ; và hễ các con bỏ mặc các nhân đức ấy thì các con sẽ rơi đổ.”(Hướng dẫn 376-377)

Bốn nhân đức nền tảng nầy làm thành Linh đạo của nữ tu Chúa Quan Phòng. Đó cũng là phương tiện giúp chị em thực hiện Đặc sủng của Hội Dòng là “Hoàn thành kế hoạch của lòng Chúa thương xót” cho mọi người, đặc biệt là những người nghèo và bị bỏ rơi. Ngoài ra Cha Sáng lập còn để lại cho Hội Dòng một Khẩu hiệu : “Sẵn sàng ra đi, sẵn sàng ở lại, theo ý Thiên Chúa và người ta muốn” (Hướng Dẫn 362), với Tôn chỉ : “Tất cả vì vinh quang Thiên Chúa” (Hướng Dẫn 138).

 Sứ mạng của nữ tu Chúa Quan Phòng

Dòng Chúa Quan Phòng được xây dựng trên bốn cột trụ vững chắc là bốn Nhân Đức căn bản : Đơn sơ, Khó nghèo, Bác ái và Phó thác cho Chúa Quan Phòng, với một nền tảng kiên cố là quyển Hướng Dẫn và một mái nhà bền chặt là Đặc sủng của Dòng. Noi gương Cha Á Thánh Gioan Martinô MOYE đã đi truyền giáo 10 năm ở Trung Quốc, nữ tu Chúa Quan Phòng hăng say ra đi làm chứng nhân cho Chúa ở nhiều nơi trên thế giới : Pháp, Ý, Thụy Sĩ (Châu Âu), Haiti (Châu Mỹ La-tinh), Bờ Biển Ngà (Châu Phi), Campuchia, Nhật Bản, Phi-Luật-Tân, Đài Loan-Trung Quốc, Việt Nam (Châu Á). Riêng tại Việt Nam, các chị có mặt trong các họ đạo nghèo nơi thôn quê xa xôi hẻo lánh, từ Kon-Tum đến mủi Cà Mau. Chứng từ của các chị được thể hiện qua các công tác mục vụ, truyền giáo, giáo dục, y tế... Các chị luôn sẵn sàng làm bất cứ việc gì để hoàn thành kế lòng Thương Xót của Thiên Chúa cho những người nghèo và bị bỏ rơi” theo tinh thần và đặc sủng mà Cha Sáng Lập để lại.                                                                                    

Kết

Là Nữ tu Chúa Quan Phòng, ngày hôm nay chúng ta hiện tại hóa một hành trình thiêng liêng, một công trình theo ý muốn của Chúa trong lịch sử nhân loại, trong Giáo Hội, xuyên qua sự hiện hữu của bảy Hội Dòng tông đồ xuất phát từ một Đấng Sáng Lập là Á Thánh Gioan Martinô MOYE, sống cùng một linh đạo, thực hiện cùng một đặc sủng. Đó là : Dòng Chúa Quan Phòng Portieux (Pháp), Dòng Chúa Quan Phòng Gap (Pháp), Dòng Chúa Quan Phòng Saint Jean de Bassel (Pháp), Dòng Chúa Quan Phòng Ribeauvillé (Pháp), Dòng Chúa Quan Phòng và Mẹ Vô Nhiễm Champion (Bỉ), Dòng Chúa Quan Phòng  San Antonio (Texas – Mỹ), Giáo lý viên thừa sai Chúa Quan Phòng (Texas – Mỹ).

Đức tin táo bạo của Gioan Martinô MOYE vào sự quan phòng của Thiên Chúa và nhiệt tâm truyền giáo của người, đã khơi dậy nhiều cộng tác viên, linh mục, tu sĩ, giáo dân. Gioan Martinô MOYE để lại cho chúng ta một di sản hết sức phong phú trong các tác phẩm của người. Bảy Hội Dòng, các Gia Đình Huynh Đệ,  những giáo dân thánh hiến lấy nguồn từ di sản thiêng liêng này và hiến thân phục vụ anh chị em của mình qua những công việc thương xót.

 Chúng ta muốn cùng nhau “ Thực hiện kế hoạch lòng thương xót của Chúa” (HD. tr.66), hầu giúp con người được lớn lên cho đến mức trọn vẹn, làm em Đức Kitô và làm con của Chúa Cha.

Chúng ta muốn chăm chú lắng nghe những tiếng gọi của thế giới, đáp ứng những nhu cầu thiết yếu của người nghèo, hoạt động giáo dục và thăng tiến con người, với ưu tiền dành cho giới trẻ và trẻ em.

“ Các con đừng để suy giảm lòng nhiệt thành của mình đối với việc giáo dục thanh thiếu niên, đối với việc cầu nguyện và tất cả những điều tốt lành mà các con có thể làm được. Đừng chùn bước trước những khó khăn, hãy trông cậy, bất chấp mọi nỗi tuyệt vọng.”

                                                                    (Gioan Martinô MOYE)